در پی وقوع آتش‌سوزی که در صبح روز پنجشنبه ۳۰ دی ۱۳۹۵ خورشیدی اتفاق افتاد، کل ساختمان پلاسکو فرو ریخته و تخریب شد. ساختمان پلاسکو در حالی بعد از 4 ساعت سوختن، فروریخت که تعداد زیادی آتش‌نشان  درحال مهار آتش‌سوزی، در بیرون و داخل ساختمان بودند و عده‌ای از آن‌ها زیر آوارِ ناشی از فروریزش ساختمان ماندند .

آخرین آمار کل مصدومان این حادثه تا ساعت ۸:۳۰ روز شنبه ۲ بهمن ۱۳۹۵، ۱۱۹ نفر است. از این تعداد ۳۷ نفر به بیمارستان منتقل و ۸۲ نفر به صورت سرپایی درمان شده‌اند. تا این لحظه نیز یک آتش‌نشان به نام بهنام میرزاخانی در بیمارستان شهید مطهری  درگذشت .

ساختمان پلاسکو در آتش

در ساعت ۷:۵۹ صبح روز پنجشنبه ۳۰ دی ۱۳۹۵، وقوع آتش‌سوزی در ساختمان پلاسکو به سامانه آتش‌نشانی شهر تهران  اطلاع داده شد.  طبق اعلام مراجع رسمی، ساختمان  پلاسکو از طبقه هشتم به بالا دچار حریق شده بود. شدت حادثه به حدی بوده که ترافیک در خیابان‌های اطراف را دچار مشکل و اختلال کرده و دود ناشی از حادثه آسمان منطقه را فراگرفته بود .

مدتی پس از حادثه مقامات رسمی خبر از مهار آتش و تحت کنترل بودن آن دادند. ضمن اینکه با مهار دامنه آتش، خطر سرایت به مکان‌های دیگر از بین رفته بود. همچنین پس از مهار نسبی آتش در ساعات اولیه، تعدادی از مغازه‌داران این پاساژ برای خارج کردن کالاهای خود به داخل هجوم بردند.

ریزش کامل ساختمان

در حوالی ساعت ۱۱:۳۰ و در حالی که تعداد زیادی آتش‌نشان در داخل ساختمان در حال کنترل آتش بودند، کل ساختمان پلاسکو بطور عمودی ریزش کرد و به صورت کامل تخریب شد. در ساعات نخست پس از ریزش ساختمان، بوی شدید گاز در منطقه احساس می‌شد و مسئولان شهری احتمال گسترش حادثه را می‌دادند و از مردم می‌خواستند محل را ترک کنند.

علت حادثه

معاون امنیتی استانداری تهران سهل‌انگاری انسانی را عامل آتش‌سوزی این مجتمع دانست و به گزارش‌های آتش‌نشانان در ساعات اولیه اشاره کرد که اتصال سیم‌های برق یا روشن بودن گاز پیک‌نیکی را عامل آغاز آتش‌سوزی عنوان کردند.

شایعه عمدی بودن

ساعاتی پس از وقوع حادثه، در شبکه‌های مجازی، شایعاتی مبنی بر احتمال عمدی بودن این واقعه منتشر شد  با این حال، سرپرست دادسرای امور جنایی تهران، عمدی بودن این حادثه را رد کرد.

انفجار در لحظه ریزش ساختمان

بنا به گفته یکی از شاهدان حاضر در ساختمان، یک انفجار شدید در ساعت ۸ صبح در طبقه ۱۱ ساختمان باعث شد که آتش همه جا را فرا بگیرد.

از سویی دیگر، تصاویر ویدیویی گرفته شده از لحظه فروریختن ساختمان، از وقوع چند انفجار پی در پی در طبقات ۱۰ و ۱۱ حکایت دارند.  سخنگوی سازمان آتش‌نشانی نیز از وقوع چند انفجار شدید در داخل ساختمان، لحظاتی پیش از فروریختن ساختمان خبر داده بود. وی در مصاحبه‌ای، عنوان کرد: آتش نشانان در مراحل پایانی عملیات اطفای حریق بودند که ناگهان ساختمان تخریب شد. وی «چند انفجار شدید» را سبب تخریب کامل ساختمان عنوان کرد.

پس از اینکه عنوان شد، انفجارها ناشی از نشت گاز بوده است، سخنگوی شرکت گاز اظهار داشت، «ساختمان پلاسکو اصلاً به شبکه گاز متصل نبود که گاز نشت کند.

مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران  نیز علت انفجارها را ناشی از شعله‌ور شدن انبار گازوئیل در طبقات بالای ساختمان عنوان کرد.  محمدباقر قالیباف، شهردار تهران  نیز مدعی شد انفجارها در طبقات ۱۰ و ۱۱ اتفاق افتاده بود.

ازدحام جمعیت در مسیر منتهی به پلاسکو و اخلال در تردد خودروهای امدادی

محمدباقر قالیباف   ،شهردار تهران  که هنگام حادثه برای دیدار با روحانیون در قم به‌سر می‌برد، ناگزیر شد، سفارش را نیمه‌تمام رها کند و در محل حادثه حاضر شود.

در اطراف سفارتخانه‌های انگلستان  و ترکیه حلقه امنیتی مأموران ناجا  شکل گرفته بود. بنا به گفته معاون امنیتی استانداری تهران به دلایل امنیتی، سفارت‌خانه‌های انگلستان، ترکیه و آلمان  تخلیه شدند.  اما ساعاتی بعد حسین ساجدی‌نیا، فرمانده نیروی انتظامی  تهران تأکید کرد فعالیت سفارت‌خانه‌ای تعطیل و سفارت‌خانه‌ای تخلیه نشده است.

در زمان حادثه و همچنین زمان فروریختن ساختمان پلاسکو تعداد زیادی از مردم از میدان جمهوری و میدان بهارستان به سمت محل حادثه در حرکت بودند که بعد از گذشت مدت زمانی موجب ازدحام جمعیت شد بطوریکه که امداد رسانی و تردد خودروهای امدادرسان عملاً با مشکل روبرو شد؛ که با دخالت نیروی انتظامی و راهنمایی و رانندگی و ایجاد محدودیتهایی روبرو شدند. بسیاری از مردم حاضر در محل حادثه اقدام به فیلمبرداری و گرفتن عکس سلفی از خود کردند که در شبکه‌های اجتماعی واکنش شدیدی به همراه داشت؛ و اقدام به انتشار تصاویری با این عنوان که اگر چند فیلم کمتر گرفته می‌شد؛ چند نفر بیشتر زندگی می‌کردند. یا با هشتک من یک گوساله‌ام به باز نشر عکسهایی سلفی دیگر کاربران در زمان حادثه در شبکه‌های اجتماعی کردند. عده‌ای از مردم روی ماشینهای امداد و آتش‌نشانی اقدام یه فیلمبرداری کردند.

واکنش‌های ایران

هیئت دولت جمهوری اسلامی ایران، شنبه ۲ بهمن ۱۳۹۵ را عزای عمومی  اعلام کرد.

واکنش‌های بین‌المللی

آتش‌نشانی شهر لندن  با بستگان و دوستان آتش نشانانی که در حادثه آتش‌سوزی و فرو ریختن ساختمان پلاسکو دچار سانحه شدند، ابراز همدردی کرد.

سفارت فرانسه  در تهران نیز با ملت ایران و خانواده قربانیان این حادثه ابراز همدردی کرد.

نیکلاس هاپتون  سفیر بریتانیا  در تهران با حادثه دیدگان ساختمان پلاسکو ابراز همدردی کرد.

رئیس اداره آتش‌نشانی شهر ردینگ  ایالت کالیفرنیای  آمریکا  با انتشار تصویری در صفحه توییتر خود نوشت:روز پنج شنبه تعداد زیادی از آتش نشانان و شهروندان تهرانی که برای برای نجات افراد محبوس در زیر آوار تلاش می‌کردند به طرز غم‌انگیزی جان باختند.

پیگیری و بررسی حادثه

مقام معظم رهبری

 آیت الله خامنه‌ای، مقام معظم رهبری جمهوری اسلامی ایران  در پی این حادثه پیامی بدین مضمون صادر نمودند:

حادثه­ دردناک آتش‌سوزی و فرو ریختگی ساختمان در مرکز شهر مایه­ اندوه و تأسف و نگرانی عمیق اینجانب است. شهامت و فداکاری آتش‌نشانانی که در عملیات نجات مردم، خود دچار حادثه­ ای خطیر شده و در حال فداکاری متعهدانه به امتحانی دشوار گرفتار آمده‌اند، دل را از تحسین و تمجید و نیز از نگرانی و اندوه، آکنده می‌سازد. در حال حاضر همه­ تلاشها باید برای نجات جان گرفتار شدگان جهت­دهی شود. رسیدگی به علل حادثه مسئله­ بعدی است. از همهٔ مسئولان می‌خواهم همانگونه که در این چند ساعت، تلاش کرده‌اند کار مجاهدانه­ خود را ادامه دهند و وظیفه­ فوری را بر هر حرف و حدیثی مقدم بدارند. خداوند کمک فرماید انشاءالله.

ریاست جمهوری

حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران  با ابراز تاسف از حادثه آتش‌سوزی  و فروریزی ساختمان پلاسکو تهران، به عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور  دستور داد تا در اسرع وقت، علل حادثه و مسئولیت حادثه بررسی و گزارش شود و همچنین نسبت به رسیدگی به مجروحان و جبران خسارات آسیب دیدگان توسط نهادهای مسئول اقدام فوری صورت پذیرد.

مجلس شورای اسلامی

کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی ایران، کمیته‌ای ویژه برای رسیدگی به ابعاد و دلایل این حادثه تشکیل داد.

بازتاب در رسانه‌های خارجی

آتش‌سوزی و در پی آن فروریختن کامل ساختمان پلاسکو در رسانه‌های بین‌المللی بازتاب گسترده‌ای داشت و در خبرگزاری‌هایی چون: دیلی میرور و بی‌بی‌سی، خبرگزاری آناتولی، شبکه خبری تی.آر. تی خبر شبکه خبری سی.ان. ان ترک، شبکه راشا تودی، خبرگزاری فرانسه  و تعدادی دیگر، تیتر اصلی خبرها بود.

خسارات

برآورد اولیه خسارت ناشی از آتش‌سوزی پلاسکو حدود ۱۵۰۰ میلیارد تومان است، اما میزان خسارات هنوز به طور دقیق مشخص نیست.

از مجموع ۵۶۰ واحد تجاری مستقر در این ساختمان دستکم حدود ۱۰۰ واحد صنفی تحت پوشش بیمه ایران  و حدود ۶۰ واحد نیز تحت پوشش شرکت‌های بیمه دیگر بودند که تنها ۲۵ درصد از کل این واحدها تحت پوشش بیمه قرار داشتند.

پیام‌های تسلیت بین المللی

رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، با ارسال پیامی به حسن روحانی، ریاست‌جمهوری اسلامی ایران، کشته شدن شماری از شهروندان ایرانی در سانحه ساختمان پلاسکو در تهران را تسلیت گفت.

نواز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، ضمن ابراز تأسف عمیق از جان باختن تعدادی از افراد در سانحه ساختمان پلاسکو در تهران، از طرف دولت و ملت پاکستان به ملت و دولت ایران تسلیت گفت.

امامعلی رحمان، رئیس‌جمهور تاجیکستان، در پیامی حادثه فروریختن ساختمان پلاسکو و جان باختن عده‌ای از هموطنان را به دولت و ملت ایران تسلیت گفت.

 بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه، در پیامی به حسن روحانی با ملت و دولت ایران ابراز همدردی کرد.