يکشنبه 4 خرداد 1404
slogan
iran Imam
تاریخ : دوشنبه 20 خرداد 1392
کد 11

بررسي موضوع باروري ابرها راهکارهای مبارزه با بحران خشکسالی

موضوع باروري ابرها بعنوان يکي از راهکارهای مناسب در کاهش خشکسالي در این مقاله مورد بررسي قرار گرفت .
تاكنون در بخشهاي مختلفي از كشور بويژه مناطق مركزي اقدامات موثري را به انجام رسانيده است. براساس گزارشات حاصله از مركز ملي باروري ابرها ، در مناطقي كه عمليات اجرايي باروري ابرها صورت گرفته است نسبت بارندگي از 15 تا 20 درصد داراي رشد و افزايش بوده است. اين تكنولوژي مي تواند بعنوان يكي از راهكارهاي مناسب در كاهش خشكسالي و تقويت منابع آبي در كشور مورد توجه باشد ، لازم به توضيح است ، امكان  باروري ابرها در همه مناطق كشور وجود دارد .
در ادامه بمنظور آشنايي بيشتر ، فعاليت هاي انجام گرفته و همچنين توانمنديهاي موجود مركز ملي تحقيقات ومطالعات باروري ابرها در كشور خلاصه اي از گزارش مركز مذكور ذكر مي شود .
 
باروري ابرها در جهان :
استفاده از باروري ابرها بعنوان يك تكنولوژي از سال 1946  ميلادي در برخي از كشورهاي جهان بكار رفته است و در حال حاضر 187 كشور جهان تحت عنوان گروه تعديل آب و هوا از اين اين دستاورد علمي استفاده مي نمايند . اين تكنولوژي براي افزايش يا كاهش بارش ، جلوگيري از ريزش تگرگ ، پراكنده كردن مه در فرودگاهها و اتوبانها و تغيير مسير طوفانهاي حاره اي بكار مي رود .

باروري ابرها در ايران :
باروري ابرها در سال 1347 براي اولين بار در قالب قانون آب و نحوه ملي شدن آن در ايران مطرح گرديد . و در سالهاي 1353 و 1354 با همكاري يك شركت خارجي در مناطق سدهاي كرج و لتيان تهران مورد استفاده قرار گرفت .
مركز ملي تحقيقات و مطالعات باروري ابرها بعنوان يكي از مراكز وابسته به وزارت نيرو و بصورت رسمي در سال 1375 در استان يزد تاسيس گرديد و فعاليتهاي خود را در خصوص مطالعه و باروري ابرها در مناطق مركزي ايران آغاز نمود . اين مركز با در اختيار داشتن2 فروند هواپيمي مخصوص – دوسري تجهيزات باروري ابرها – سه دستگاه رادار هواشناسي – تجهيزات مورد نياز سروري فعاليت دارد . با توجه به امكانات وگستره فعاليت ها و اقدامات باروري اين مركز در استانهاي اصفهان ، فارس ، كرمان ، زنجان و يزد اين نتيجه حاصل شده است كه تاثيرگذاري باروري در كشور حدود 15 تا 20 در صد اثرگذاري و افزايش باران را بهمراه داشته است .
همچنين با توجه به ارزيابي بعمل آمده بهرهبرداري از اين روش در مقايسه با ساير راهكارهاي تامين منابع آبي داراي نتايج مطلوبي به شرح ذيل مي باشد ؛ راهكار ها و هزينه استحصال 1000 متر مكعب آب به دلار به اين شرح مي باشد ، شيرن كردن آبهاي شور 2000 دلار ، انتقال بين حوضه اي 400 ، تغذيه مصنوعي 230 ، تصفيه فاضلاب 220 دلار و  باروري ابرها 15 دلار كه با توجه به درصد افزایش ميزان بارندگي در استانهاي استفاده شده قيمت تمام شده براي هر متر مكعب آب حدود 200 تومان برآورد و هزينه شده است . مركز ملي باروري ابرها علاوه برمناطق ذكر شده هم اكنون پروژه اي تحت عنوان نجات بخشي درياچه اروميه در دست مطالع دارد .

پاسخ به برخي ابهامات در خصوص باروري ابرها :
الف - اثرات سوء در محيط زيست .
با توجه به اينكه تنها ماده بكار رفته در باروري ابرها يديدنقره مي باشد و بيش از نيم قرن از استفاده اين ماده براي باروري ابرها بكار برده مي شود " يديد نقره "  از نظر زيست محيطي ماده اي ايمن شناخته شده است .
ب - زمان و امكان جابجايي در مناطق مورد هدف .
از نظر زماني اثرگذاري باروري 30 دقيقه بطول مي انجامد ، لذا با توجه به جهت ، سرعت و جهت حركت ابرها قابل برنامه ريزي و ضريب اطمينان است
ج - گستره فعاليت و امكان باروري در هر پرواز
باتوجه به اينكه موثرترين روش در ايران باروري ابرها توسط هواپيما مي باشد ة يك هواپيما در هر پرواز مي تواند مساحتي برابر 2 هزار كليومترمربع را باروري نمايد ، ميزان اثرگذاري حدود 90 دقيقه و با توجه به سرعت ابرها تا 100 كليومتر اثر گذار خواهد بود.
د - ميزان اثرگذاري بارشي در ايران و ضريب اطمينان اثر بخشي در پديده خشكسالي .
با توجه به سابقه فعاليت در ايران ضريب اطمينان و اثرگذاري بين 15 تا 20 درصد بوده و با توجه به افزايش بارندگي ها افزايش خواهد داشت و بهمين ميزان مي تواند در برنامه هاي كاهش خشكسالي مورد توجه و اهميت قرار گيرد .